นวดแผนไทย (Thai Traditional Massage)

         การนวดเป็นส่วนหนึ่งของการแพทย์แผนไทย ที่สืบทอดกันมาแต่โบราณ  เป็นการนวดเพื่อคลายกล้ามเนื้อ/เส้น/เอ็น บรรเทาอาการปวดเหมื่อย/ตึงเครียดอันเนื่องมาจากการทำงานในชีวิตประจำวัน ปัจจุบันวิธีการนวดแผนไทยได้รับการยอมรับกันไปทั่วโลกว่า "ทำให้สุขภาพดีขึ้น"
        ปัจจุบัน มีการฟื้นฟูการเรียนการสอนนวดแผนไทย และทำให้มีมาตรฐานในระดับต่างๆ มีการเรียนกายวิภาคและปรับปรุงวิธีการนวดในท่าทางต่างๆให้เกิดความปลอดภัยต่อลูกค้า

การนวดแผนไทยแบ่งเป็น

1. นวดเฉลยศักดิ์
             เป็นรูปแบบการนวดแบบหมอพื้นบ้าน นวดคนธรรมดาสามัญทั่วไป ใช้ท่าทางในการนวดมากมายเกือบไม่จำกัด ทั้งกด/บีบ/บิด/คลึง/ดึง/ดัด/หมัด(ทุบ)/เข่า(กด)/ศอก/เท้า(เหยียบ)  รูปแบบยังแตกแขนงแยกย่อยออกไปเป็นหลายสำนักเช่น นวดแบบวัดโพธิ์, นวดแบบภูเก็ต, อื่นๆ..
   
2. นวดราชสำนัก
             เดิมใช้นวดเฉพาะในสำนักราชวัง หมอนวดต้องสำรวมกิริยาท่าทางในการนวดอย่างยิ่งเมื่อต้องนวดถวายบุคคลสำคัญในพระราชวงษ์และเจ้านายระดับสูงในพระราชวัง  ปัจจุบันนำมาประยุกต์ใช้กดนวดแก้ไขอาการปวดเหมื่อยกล้ามเนื้อเส้นเอ็นที่ได้ผลดีเยี่ยม ทั้งอาการที่เป็นมากแล้วหรือมีอาการฉับพลัน  ลักษรณะเด่นของรูปแบบนี้คือการใช้นิ้วโป้งในการกดนวดเท่านั้น  ใช้ท่าสุขภาพสง่างาม มีระเบียบเคร่งครัดอย่างยิ่ง
   
3. นวดฝ่าเท้า
             บางครั้งอาการสำคัญนั้นเกิดในช่องท้อง ไม่สามารถกดนวดบำบัดโดยตรง จำเป็นต้องนวดจากฝ่าเท้าเพี่อ "รีโหมด" คือควบคุมการทำงานอวัยวะภายในช่องท้องจากระยะไกล-ที่ฝ่าเท้า
   
4. นวดน้ำมัน
             เป็นการนวดตัวอีกแบบหนึ่งที่นิยมกันมากทั้งในและต่างประเทศ โดยใช้น้ำมันสมุนไพรต่างๆเป็นตัวช่วยเสริมสร้างสุขภาพ มากว่าการนวดแบบธรรมดา คนไทยมักคุ้นเคยในชื่อน้ำมันสมุนไพรชนิดต่างๆเช่น น้ำมันเลียงผา, น้ำมันงา, น้ำมันละหุ่ง, อื่นๆ
   
5. นวดไทยสปาร์
            เป็นการนวดที่ใช้ศาสตร์และศิลปะในการนวดทั้งหมอมารวมกัน จุดประสงค์สำคัญคือทำให้ "จิตใจผ่อนคลาย" ไปพร้อมกับการผ่อนคลายทางร่างกาย  ต้องสร้างสิ่งแวดล้อมให้เอื้อต่อการผ่อนคลายกาย/ใจ ใช้น้ำ/น้ำหอม/แสง/สี/เสียง/คำพูด/ความสุภาพอ่อนโยน/มีระเบียบเรียบร้อย เป็นสื่อกลางช่วยกล่อมเกลาจิตใจให้เกิดความปลอดโปร่งมีความสุขมากที่สุด
            ปัจจุบันรัฐบาลมีนโยบายเน้นให้มีการสร้างเสริมสุขภาพประชากรพลเมืองในทุกพื้นที่เน้นชนบท ให้บุคลากรเช่น อสม. มีความรู้ความชำนาญในการนวด เพื่อคัดกรอง แบ่งเบาภาระการรักษาพยาบาลคนป่วยที่มีอาการไม่หนักปวดเหมื่อยเพียงเล็กน้อย ให้มีช่องทางเลือกใช้บริการนวดแผนไทยได้มากขึ้น